سایه

مراسم نكوداشت عزت الله انتظامی همزمان با سالروز تولد این هنرمند، با رونمایی از تمبر آقای بازیگر برپا شد.

در این مراسم كه شامگاه دوشنبه، ( ۳۰خردادماه ) در تالار وحدت برگزار شد، تمبر عزت الله انتظامی توسط این هنرمند و محمود فرشچیان پرده برداری شد. عزت الله انتظامی تمبر خود را مهر زد و امضا كرد تا این تمبر اعتبار داشته باشد.

محمود فرشچیان نیز به یادگار این جمله را در تمبر عزت الله انتظامی نوشت: «الهی تا جهان باشد به عزت در جهان باشیم.»

ایرج راد، دیگر هنرمند تئاتر نیز پس از پرده برداری از این تمبر، جمله ای را به یادگار برای انتظامی نوشت.

در این مراسم كه با حضور هنرمندانی مانند مرتضی احمدی، رخشان بنی اعتماد، حبیب رضایی، خسرو احمدی، خسرو سینایی، هوشنگ گلمكانی، اصغر همت، نگار اسكندرفر، حمیدرضا صدر و ... برگزار شد، عزت الله انتظامی خطاب به مهمانان حاضر در برنامه گفت: عذر می خواهم كه از نظر جسمی بیرون آمدن از خانه برایم آسان نیست.

او سپس شعر «گفتن دین و دل بر سر راهت كردم، هر چیز كه داشتم نثارت كردم، گفتا تو چه داری كه كنی یا نكنی، این من بودم كه بی قرارت كردم» را خواند.

انتظامی خطاب به حاضران كه در چهار طبقه ی تالار وحدت به شدت او را تشویق می كردند، گفت: شما من را بی قرار كردید، از سالی كه شروع به كار كردم، صدای دست های تان همیشه در گوشم آشناست، شما مردم بودید كه من را به جلو آوردید و نگه داشتید و من دست تان را می بوسم.

او با تقدیر از برگزیدگان جشن تولدش، گفت: در مملكت ما، رسم است كه بعد از فوت افراد برای شان بزرگداشت می گیرند. در حالی كه در تمام دنیا همزمان با تولد هنرمندان برای شان جشن می گیرند. از مسؤولان می خواهم روز تولد علی حاتمی نیز برایش بزرگداشت بگیرند، چراكه علی حاتمی زنده است.

آقای بازیگر سپس خاطراتی را از دوران كودكی خود بیان كرد و افزود: نه پدرم برایم تولد گرفت و نه مادرم. اصلا نمی دانستم تولد چیست، فقط می دانستم سال تولدم ۱۳۰۳ است. وقتی به دنیا آمدم، آن قدر لاغر و نحیف بودم كه پدر و مادرم می ترسیدند وقتی به خواب می روم، دیگر نفسم بالا نیاید. مادرم كه تنها دختر باسواد محله ی سنگلج بود، با مشورت با زنان همسایه من را نزد روضه خوانی كه «سیدمهدی» نام داشت، تبرك كرد. این كه سن من الان به اینجا رسیده، اول بركت خداست و بعد هم سیدمهدی.

انتظامی در ادامه ی سخنانش اضافه كرد: آرزو می كنم خداوند به ما سلامتی فكر و آرامش بدهد. لطف و مهربانی را یادمان بدهد. ما در گذشته این همه بی رحم نبودیم، همدیگر را دوست می داشتیم، اما امروز وضعیتی داریم كه خدا باید به ما رحم كند. برای كشورم آرزوی آرامش دارم و برای مردمم لب خندان.

در ادامه ی این برنامه، محمود فرشچیان نخستین هنرمندی بود كه روی صحنه آمد.

او گفت: عزت انتظامی موجب افتخار و عزت هنر ماست. خداوند به او سلامتی و طول عمر بدهد. استاد بزرگی است كه هر هنری خلق كرد، در نهایت بزرگی و خوبی بود. كمال هنرمندی و اعتلا در هنر در كارهایش متجلی است.

فرشچیان از عزت الله انتظامی به عنوان انسانی نیك اندیش و خیرخواه یاد و اضافه كرد: او همواره در كارهای انسانی و خیرخواهانه پیش قدم بوده و این به دلیل لطفی است كه خداوند به او دارد.

سپس رخشان بنی اعتماد، دیگر هنرمند حاضر در برنامه در سخنانی درباره ی عزت الله انتظامی گفت: او آقاعزت است، آقا به مفهوم واقعی كلمه.

این فیلم ساز خطاب به انتظامی گفت: بهتر از هر كسی می دانیم كه درباره ی شما می توان ساعت ها گفت، كتاب ها نوشت، فیلم ها ساخت، همچنان كه چنین كارهایی انجام شده است؛ اما آقای انتظامی با الهام از خودتان می گویم كه همیشه پای یادداشت های تان امضا می كنید عزت. بی تعارف و اغراق باید بگویم شما عزت سینما و عرصه ی فرهنگی ما هستید. نه فقط به خاطر آثار به یادماندنی تان، بلكه به خاطر كارهایی كه انجام ندادید و فیلم هایی كه بازی نكردید.

او ادامه داد: شما عزت عرصه ی فرهنگ هستید، نه به خاطر حضورتان در بسیاری از جاها، بلكه به خاطر عدم حضورتان در بسیاری از جاها. عزت عرصه ی فرهنگ و تاج سر همه ی ما هستید چون بنده ی زر، زور و تزویر نشدید.

سخنان رخشان بنی اعتماد با تشویق بسیار حاضران همراه شد، به گونه ای كه در میان سخنان كوتاه او چندبار این تشویق ها انجام شد.

پس از پخش بخش هایی از فیلم «گاو» سامان احتشامی، هنرمند پیانیست، دو قطعه موسیقی نواخت. او قطعه ی «زندگی» را كه به گفته ی خودش به خاطر زندگی پرافتخار عزت الله انتظامی آماده كرده بود، نواخت و بعد از آن نیز موسیقی مقدمه ی سریال «هزار دستان» را اجرا كرد.

سپس حسین پاكدل كه به نوعی اجرای برنامه را برعهده داشت، روی صحنه آمد.

پاكدل با اشاره به سال های طولانی حضور انتظامی در عرصه فرهنگ و هنر ایران، گفت: رسیدن به این جا با این عزت چگونه است، رخشان بنی اعتماد و استاد فرشچیان جان كلام را گفتند. در دنیایی زندگی می كنیم كه یك شبه یك چوب خشك مشهور می شود، مدل های چینی اش هم وارد شده است؛ اما عزت الله انتظامی اگر عزت دارد فقط به خاطر شهرتش نیست، اتفاقا این شهرت وبال گردن اوست، ۶۵ سال دنبال آدم بودن، او را به این جا رسانده است.

پاكدل با خواندن شعر مولانا «دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر ...» ادامه داد: عزت الله انتظامی نشان داد، آرزوی ما برآورده شده است. او پیش از این كه هنرمند باشد، یك انسان است و درد آدم بودن را دارد.

این هنرمند تئاتر متذكر شد: هریك از ما اعتباری برای یكدیگر داریم؛ اما عزت الله انتظامی گنجینه ای است كه همواره پر است. در همه ی زمینه ها، گنجینه ی او سرشار است. انسان كامل چنین است؛ فردی با این اندازه شهرت هر هفته با پای عمل شده سه طبقه ساختمان خانه ی تئاتر را بالا می رود، مدام به موزه ی سینما و فرهنگستان هنر سر می زند و با اعتبارش به بچه های سینما و تئاتر كمك می كند و هیچ حركت انسانی ای را نمی بینیم كه او جلو نباشد.

پاكدل اظهار كرد: می گویند در این مملكت یك گرسنه نداریم، ان شاءالله كه نداشته باشیم؛ ولی آیا گرسنه ی آبرو نداریم؟ خدا نكند آدم در اوج شهرت باشد، اما نتواند برای نوه ی كوچكش یك هدیه بخرد. عزت الله انتظامی فردی است كه سراغ این گونه هنرمندان می رود، سراغ كسانی كه رو به موت هستند و كسی به دیدن شان نمی رود. او پناه بسیاری از بچه های سینما و تئاتر است. برای بچه های افغان از بازاری ها پول جمع می كند.

حسین پاكدل متذكر شد: سه شنبه ها كه آقاعزت به موزه ی سینما می رود، امیدی در دل من می تپد. باغبان موزه ی سینما حس می كند امروز چه روزی است.

وی با اشاره به مردمی بودن عزت الله انتظامی، خاطر نشان كرد: هیچ شده به تلفن او زنگ بزنید و تلفنش روی پیغام گیر باشد. هرگز شده آقا عزت در جلساتی كه با مدیران برگزار می شود، برای خودش چیزی بخواهد. او همیشه به فكر بچه های هنرمند است.

پاكدل در ادامه ی صحبت هایش افزود: بیایید كمی به یكدیگر رحم كنیم، درباره ی هم انصاف داشته باشیم، روزگار غریبی است، اگر خودمان به یكدیگر رحم نكنیم، چه كسی به ما رحم می كند، بیایید نام یكدیگر را با احترام به زبان بیاوریم. برگزاری این گونه بزرگداشت ها بهانه ای است كه به نسل امروز بگوییم كه نسل قبلی چنین زیست.

كارگردان نمایش هایی مانند «حضرت والا» و «رقص زمین» با اظهار تأسف از درد انسان معاصر، یادآور شد: می خواستم از درد عزت انتظامی بودن بگویم. درد او كه گاهی نمی تواند كارهایی را كه دوست دارد برای دیگران انجام دهد. ببخشید اگر پراكنده صحبت كردم، حال مان خوب نیست، روزی صورت مان را با سیلی سرخ نگه می داشتیم، اما حالا دیگر نای سیلی زدن هم نداریم.

پاكدل در پایان صحبتهایش با خواندن قطعه شعری از زنده یاد قیصر امین پور «دردهای من جامه نیستند تا ز تن درآورم ...» گفت: ختم كلام این كه بیشتر به یكدیگر رحم كنیم.

در این مراسم بخش هایی از فیلم «و آسمان آبی» كه در آن، عزت الله انتظامی از شروع كارش در پیش پرده خوانی تئاترهای لاله زار سخن می گفت، پخش شد. پخش تصاویری از فیلم های عزت الله انتظامی از دیگر بخش های این مراسم بود.

در این برنامه كه با حضور مسؤولانی مانند حمید شاه آبادی ـ معاون امور هنری ـ، حسین مسافرآستانه ـ مدیر اداره كل هنرهای نمایشی ـ، مجید سرسنگی ـ مدیرعامل خانه ی هنرمندان ایران ـ، مجید جوزانی ـ مدیرعامل پیشین خانه ی هنرمندان ایران ـ، بابك چمن آرا ـ از مسؤولان مؤسسه بتهوون ـ برگزار شد، مجید سرسنگی به نمایندگی از خانه ی هنرمندان، تابلویی را كه هنرمندان این مكان به او تقدیم كرده بودند، به عزت الله انتظامی اهدا كرد. همچنین بابك چمن آرا به نمایندگی از مؤسسه ی بتهوون هدیه ی این مؤسسه را اهدا كرد. از سوی بنیاد رودكی نیز هدیه ای به آقای بازیگر اهدا شد. ضمن این كه محمود فرشچیان دیوان حافظی را به آقای بازیگر اهدا كرد.

در پایان این برنامه، كیك تولد عزت الله انتظامی كه تصویر این هنرمند بر آن نقش بسته بود، بریده شد.